De magische wereld van Klaas Vaak

In de betoverende sferen van kinderverhalen is er één figuur die zijn bekendheid bij vrijwel elk kind heeft weten te bereiken: Klaas Vaak, die ook wel bekend staat als het Zandmannetje. Met het magische zand zorgt hij er voor dat kinderen heerlijk kunnen wegdommelen en de mooiste dromen beleven! Het is dan ook niet verwonderlijk dat Klaas Vaak al decennia lang een geliefd figuur is over de gehele wereld.

Klaas Vaak: het Zandmannetje

Klaas Vaak speelt een belangrijke rol in de wereld van kinderen. De voornaamste taak is het bezorgen van een rustige slaap aan kinderen. Dit doet hij door zijn magische zand zachtjes in de oogleden te strooien, waardoor de kinderen in een diepe slaap komen en naar dromenland gaan. Door het strooien van het zand in de ogen kunnen de kinderen hem niet zien. In de ochtend als de kinderen wakker worden weten ze dat Klaas Vaak langs is geweest, omdat ze dan het magische zand uit hun ooghoeken zien zitten. Hierna is het natuurlijk de bedoeling dat de kinderen het gezicht wassen, zodat de dag fris kan beginnen!

Folklore

De oorsprong van Klaas Vaak bevindt zich in Denemarken, waarin Hans Christian Andersen een sprookje schreef over Ole Lukoje, wat Ole Sluit-oog in het Nederlands betekent. Dat klinkt niet helemaal soepel, waardoor de naam in Nederland bekend is komen te staan als Klaas Vaak. In dit verhaal wordt geen zand gebruikt, maar wordt er melk door Klaas in de ogen van de kinderen gespoten. Daardoor kunnen de ogen niet open blijven en kunnen ze hem niet zien. Bij het slapen vertelt Klaas Vaak dan een verhaaltje. Daarnaast heeft hij onder elke arm een paraplu. Bij de één zit het vol met prentjes, de andere paraplu is leeg. Uiteraard is degene met prentjes voor lieve kinderen en de lege paraplu voor kinderen die zich minder goed gedragen hebben. In het sprookje komt Klaas Vaak terecht bij Hjalmar, een klein jongetje. Hij bezoekt hem de gehele week en hoort zeven verhalen van wat nu bekend is komen te staan als het Zandmannetje.

Nederlandse oorsprong

Misschien heb je je ooit wel eens afgevraagd waarom de naam Klaas Vaak is, mede omdat het in andere landen vooral bekend staat als het ‘Zandmannetje’. Klaas komt in Nederland als eerste voor in het jaar 1767. De reden waarom Nederland een andere benaming heeft voor dit figuur uit het magische sprookje ligt in de grondslag van het Oudnederlandse vaec. Dit betekent slaap. Naar het moderne Nederlands is dat omgezet naar Vaak, waarna Klaas er voor gezet is: Klaas Vaak. Het figuur steeg flink in populariteit in de vorige eeuw, maar ook nu nog is Klaas vaak een bekend personage.

De Efteling

De Efteling heeft Klaas Vaak als thema voor het vakantiepark Efteling Bosrijk. In 2013 ging de musical ‘De sprookjesmusical Klaas Vaak in première. In deze vertelling gaat Klaas Vaak elke nacht met zijn trouwe uil Oehoe Houdoe op pad om kinderen betoverende- en mooie dromen te schenken. Na enige tijd komen ze er achter dat de dromen gestolen worden door de heks Noxana. De kinderen weten niet meer wat ze moeten dromen, waardoor de leuke dromen vergaan. Klaas Vaak komt te hulp en met zijn metgezellen Finn, Femke en Oehoe Houdoe gaan ze op een onvergetelijke reis door de nacht. Noxana is een intrigerende personage in de musical. Ze wordt afgebeeld als een duisters heks met een krachtige uitstraling. Haar doel is om de nacht voor altijd te laten verduisteren en zo de kinderen voor altijd van hun dromen te beroven. Klaas Vaak komt echter in actie en met zijn metgezellen weet hij Noxana te verslaan, waarna negatieve dromen weer in positieve- en leuke dromen ontstaan.